Mentorunun gölgesinde tarihi başarı: Meksika'nın ilk kadın ve Yahudi başkanı Sheinbaum

KARAR | ALMANYA

Dünya kamuoyu Meksika’daki seçimleri yüzde 60’a yakın bir oyla kazanarak ülkenin ilk kadın devlet başkanı olan Claudia Sheinbaum’u konuşuyor. Sheinbaum’un partisi Ulusal Yenileştirme Hareketi’ni (Morena) on yıl önce kuran ve 6 yıl devlet başkanlığı yapan Lopez Obrador’u hem Meksikalılaların çoğunluğu hem de yeni devlet başkanı Sheinbaum ‘’Meksika tarihinin en büyük başkanı’’ olarak niteliyor.

Siyasi kariyeri Lobrador’un yanında başlayan 1962 Meksiko City doğumlu Sheinbaum, mentoru yardımıyla doğduğu kentin belediye başkanlığına kadar yükseldi. Sheinbaum, Lobrador yardımıyla sahip olduğu kariyerinin farkında ve seçim kampanyaları süresince halefinin mirasını koruyacağını ve projelerini devam ettireceğini söyledi.

Ancak 126 miyon nüfusa sahip büyük ülke Meksika’nın sorunları da büyük. Bu sorunların başlangıcında ise güvenlik geliyor. Lopez Obrador’un altı senelik yönetimi esnasında 180 bin kişi öldürüldü. 50 bin kişi ise kayıp. Bu rakamlar farkı kaynaklara göre çok daha yüksek gösteriliyor. İstatistiklere göre her saat başı bir kişi öldürülüyor. Yerel idareler ve emniyetin içindeki birçok memur da uyuşturcu kartellerine çalışıyor. Meksikalıların yüzde 60’ı kendilerini yaşadıkları şehirlerde güvende hissetmiyor. Meksika uyuşturucu çetelerinin bölge ve güç savaşlarının dehşeti altında kıvranıyor.

REÇETESİ GÜÇLÜ EKONOMİ

Sheinbaum ülkedeki şiddet sorununu güvenlik tedbirlerinden daha çok kuvvetli bir ekonomi ile çözmek ardında. Meksika, üretim tesislerinin pazarın yakınına kurulması yönündeki global trenden yararlanmayı hedefliyor. ABD pazarında ürün satmak isteyen dev şirketler üretim merkezlerini Meksika’ya kaydırıyor. Bu da ülkedeki enerji ihtiyacını arttırıyor.

Lopez Lobrador “enerji bağımsızlığı’’ adı altında enerji sektöründe devlet yatırımlarına öncelik vermiş özel yatırımcıların önüne engeller koymuştu. Sheinbaum’un bu mevzuda pragmatik tutum sergileyeceği ve daha fazla özel girişime izin vereceği tahmin ediliyor.

Sheinbaum’un Lobrador’un kendi gücünü pekiştirmek amacıyla yapmayı planladığı anayasal değişimleri ,yeterli çoğunluğu bulması halinde yapması bekleniyor. Devasa büyüklükteki bir ükede farkı menfaat grupları bir arada tutmak zorunda olan Sheinbaum’un hareket kabiliyetini genişletmek için geniş yetkilere gereksinim duyacak.

YAHUDU KÖKENİ DE TARTIŞMA KONUSU OLDU

Sheinbaum Meksika’nın yalnız ilk kadın devlet başkanı değil aynı zamanda ilk Yahudi kökenli devlet başkanı. Sheinbaum’un baba tarafı 1920’li yıllarda Litvanya’dan Meksika’ya göç eden Aşkenaz Yahudisi bir aileden geliyor. Anne tarafı ise 1940’lı yıllarda Bulgaristan’dan Meksika’ya göç etmiş Sefarad Yahudisi bir aile. Anne tarafının eski Osmanlı toprağı Bulgaristan’dan gelmesi sebebiyle Sheinbaum’un Osmanlı kökenleri olması mümkün.

Sheinbaum kendisini dindar olarak nitelendirmiyor. Meksika’da toplam 50 bin Yahudi yaşıyor. Meksika’da ortalama 100 milyon Katolik yaşıyor ama bu ülkede din diğer Latin Amarika ülkelerine kıyasla önemli bir rol oynamıyor. Buna rağmen Sheinbaum etnik kökeni sebebiyle polemiklerin hedefi oldu.

Meksika eski Devlet Başkanı geçen yıl yaptığı bir Twitter paylaşımında onu “Hem Yahudi hem de yabancı’’ diye nitelendirmişti. Yahudi bir gazeteci ise Sheinbaum hakkında, “Katoliklerin gözüne girmek isteyen iki yüzlü’’ suçlaması yaptı. Sheinbaum seçim kampanyalarında “Katolikten daha Katolik’’ bir imaj sergiledi. Hatta Papa ile bile görüştü.

Sheinbaum’un nasıl bir İsrail politikası sürdüreceği ise merak konusu. İsrail Meksika’nın ikinci büyük silah tedarikçisi. Diğer Latin Amerika ülkelerine göre İsraille iyi ilişkileri var. Sheinbaum’un da bu tavrı sürdürmesi bekleniyor.