Dünya genelinde yerinden edilen kişi sayısında rekor: Alarm verici yeni seviyelere ulaştık

Dünya genelinde yerinden edilen kişilerin sayısında rekor bir artış yaşanıyor. Ülke İçinde Yerinden Edilme İzleme Merkezi'nin yayınladığı Ülke İçi Yerinden Edilme Küresel Raporu'na göre, geçen senenin sonunda çatışmalar ve şiddet sebebiyle 68,3 milyon kişi, doğal afetler sebebiyle ise 7,7 milyon kişi ülke içinde yerinden edilmiş durumda.

Rapora göre, ülke içinde yerinden edilen kişilerin yüzde 46’sı Sahara Altı Afrika bölgesinde yer alırken, 2023’te Sudan'da 6 milyon kişi, yaşadığı yerden ayrılmak zorunda kaldı. Sudan'daki bu veri, 2022’de 16,9 milyon kişinin yerlerinden edilmiş olduğu Ukrayna’dan sonra tek bir ülkede kaydedilen en yüksek sayı oldu. Sudan’da 2023 sonu itibarıyla yerinden edilmiş kişilerin toplam sayısı ise 9,1 milyon oldu.

IDMC, Gazze’de 2023’ün son üç ay içerisinde 3,4 milyon yerinden edilme olduğunu hesapladı. Bu veri, yıl süresince dünya genelinde çatışma sebebiyle ortaya çıkan yerinden edilmelerin yüzde 17’sini oluşturdu.

IDMC Direktörü Aleksandra Bilak, 2023’te yaşadıkları yeri terk etmek zorunda kalan milyonlarca insanın buzdağının yalnız görünen yüzü olduğunu ve dünya genelinde daha önce yaşanan veya halen devam etmekte olan çatışmalar sebebiyle on milyonlarca insanın zaten ülke içinde yerinden edilmiş kişi statüsünde olduğunu ifade etti.

"ALARM VERİCİ YENİ SEVİYELERE ULAŞTIK"

Bilak, “Geçtiğimiz iki yıl içerisinde çatışma ve şiddet sebebiyle evlerini terk etmek zorunda kalan insan sayısında alarm verici yeni seviyelere ulaştık. Hatta, eğilimin iyileşme gösterdiği bölgelerde dahi böyle bir durum gözlendi. Çatışma ve ardında bıraktığı yıkım, milyonlarca insanın hayatlarını yeniden inşa etmesini engelliyor ve bu durum genel anlamda çatışmanın peşinden senelerce devam ediyor” dedi.

Son 5 yıl içerisinde çatışmalar ve şiddet sebebiyle ülke içinde yerinden edilmiş kişi statüsünde olanların sayısı, yüzde 49 oranında (22,6 milyon kişi) arttı. En büyük artışlar ise 2022 ve 2023 senelerinde gözlendi.

Norveç Mülteci Konseyi (NRC) Genel Sekreteri Jan Egeland ise, dünya genelinde çatışma ve şiddetin milyonlarca ailenin yaşamını paramparça ettiğini söyledi. Egeland, "Daha önce hiç bu kadar yüksek sayıda evlerinden ve topluluklarından zorla uzaklaştırılan insan kaydedilmemişti. Bu, çatışma önleme ve barışın tesisi mevzusundaki başarısızlığın acı bir sonucudur” dedi.

DOĞAL AFETLERİN ETKİSİ

2023’te seller, fırtınalar, depremler, orman yangınları ve diğer afetler sebebiyle 26,4 milyon kişi yaşadıkları yerden ayrılmak zorunda kaldı. 2023 sonunda afetler sebebiyle ülke içinde yerinden edilmiş kişi statüsünde olanların sayısı ise 7,7 milyon oldu.

6 ŞUBAT DEPREMLERİ NEDENİYLE 4 MİLYON KİŞİ YAŞADIĞI YERDEN AYRILDI

Raporda, 2023’te Türkiye ve Suriye’de etkili olan depremler sebebiyle de 4,7 milyon insanın yaşadıkları yerden ayrılmak zorunda kaldığı ifade edildi. Türkiye'de bilhassa Kahramanmaraş merkezli depremler sebebiyle 4 milyondan fazla insan yaşadıkları yerden ayrılmak zorunda kalırken, yıl sonu itibarıyla ülke içinde yerinden edilmiş kişi statüsündekilerin sayısı 822 bin oldu.